زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عبدالجبار بن سعید مساحقی





ابومعاویه عبدالجبار بن سعید مساحقی قرشی مدنی (م ۲۲۹ هـ)، از فقها، قاضیان، ادیبان، شاعران و محدثان اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابومعاویه عبدالجبار بن سعید بن سلیمان مساحقی قرشی مدنی، اهل مدینه و از طایفه بنی عامر بن لوی بود. او از اصحاب و یاران مالک بن انس بود و از وی و ابن‌ابی‌ذئب روایت نمود و کسانی مانند عبدالله بن شبیب و زبیر بن بکار از او روایت کرده‌اند.
عبدالجبار فردی فقیه، ادیب و شاعری ظریف طبع بود. عبدالجبار از جانب مهدی عباسی (خلافت ۱۵۸-۱۶۹ هـ) و مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) متولی امر قضاوت در مدینه بود. وی همچنین از جانب مامون ماموریت یافت تا برای مردم مدینه خطبه بخواند و مردم را برای بیعت با امام رضا (علیه‌السّلام) دعوت نماید. او مدتی قضاوت مصیصه، یکی از روستاهای دمشق نزدیک بیت لهیا را نیز برعهده داشت. مساحقی دارای چهره‌ای زیبا و بیانی شیرین بود.
برخی از رجال‌نویسان اهل‌سنت او را فردی موثق، و برخی غیرقابل اعتماد دانسته‌اند.

۲ - آثار و تاریخ وفات



از آثار عبدالجبار مساحقی مجموعه‌ای اشعار بالغ بر پنجاه برگ می‌باشد. او سرانجام در سال ۲۲۹ هـ در مدینه درگذشت. تاریخ‌های دیگری نیز برای زمان فوت او آورده‌اند.
[۲۳] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۲۵۰.


۳ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.

۴ - پانویس


 
۱. ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۱۸.    
۲. سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۱۲، ص۲۳۴.    
۳. ابن‌جراح، محمد بن داود، الورقه، ص۱۰.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۲، ص۵۳۳.    
۵. ابن‌جراح، محمد بن داود، الورقه، ص۱۰.    
۶. وکیع ضبی، محمد بن خلف، اخبار القضاة، ج۱، ص۲۵۶.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۲۵۰.    
۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۸، ص۲۳.    
۹. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۴۰.    
۱۰. ابن‌حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۱۶۹.    
۱۱. ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، عقد الفرید، ج۵، ص۳۵۹.    
۱۲. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۲۶۲.    
۱۳. صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا (علیه‌السّلام)، ج۲، ص۱۴۵.    
۱۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۵، ص۱۴۵.    
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۲۵۰.    
۱۶. زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ص۴۲۵.    
۱۷. عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۳، ص۳۸۸.    
۱۸. بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۱۰۹.    
۱۹. عقیلی، محمد بن عمرو، الضعفاء الکبیر، ج۳، ص۸۶.    
۲۰. علوی، علی بن محمد، المجدی فی الانساب الطالبین، ص۳۶۶.    
۲۱. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۹.    
۲۲. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۴۰.    
۲۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۲۵۰.
۲۴. شمس‌الدین سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة، ج۲، ص۱۰۸.    
۲۵. ابن‌اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۲۰۶.    
۲۶. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۳۲.    
۲۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۹، ص۶۷.    


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۲۹، برگرفته از مقاله «عبدالجبار بن سعید مساحقی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.